Τι είναι η παχυσαρκία;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγεία (WHO) ως παχυσαρκία ορίζεται η υπερβολική συσσώρευση λιπώδους ιστού στο σώμα. Η παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας παγκοσμίως και έχει σοβαρές κοινωνικές, σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στον/ην ασθενή.
Πώς ορίζεται ο βαθμός παχυσαρκίας;
Τα τελευταία χρόνια έχουν καθιερωθεί δύο τρόποι κατάταξης του βαθμού παχυσαρκίας :
- Ο πρώτος τρόπος χρησιμοποιεί τον δείκτη σωματικής κατάταξης του βαθμού παχυσαρκίας (ΔΜΣ
ή (ΒΜΙ), ο οποίος προκύπτει από τη μέτρηση του ύψους και του βάρους του ατόμου.
Έτσι ως ελλιποβαρή ορίζονται άτομα με ΔΜΣ<18.5kg/m2, φυσιολογικά ορίζονται άτομα με ΔΜΣ 18.5-24.9 kg/m2, ενώ υπέρβαρα ορίζονται άτομα με ΔΜΣ 25-29.9 kg/m2.
Παχυσαρκία τύπου Ι ορίζεται ο ΔΜΣ 30-34.9 kg/m2, παχυσαρκία τύπου ΙΙ ορίζεται ο ΔΜΣ 35-39.9 kg/m2 και τέλος νοσογόνος παχυσαρκία ορίζεται ο ΔΜΣ ≥40 kg/m2.
- Ο δεύτερος τρόπος συσχετίζει το βαθμό παχυσαρκίας με την περίμετρο μέσης (ΠΜ) και το ρίσκο για μείζονες επιπλοκές.
Έτσι, άνδρες με ΠΜ>94 παρουσιάζουν αυξημένο ρίσκο και άνδρες με ΠΜ›102 παρουσιάζουν σημαντικά αυξημένο ρίσκο. Ομοίως, γυναίκες με με ΠΜ>80 παρουσιάζουν αυξημένο ρίσκο και γυναίκες με ΠΜ›88 παρουσιάζουν σημαντικά αυξημένο ρίσκο για μείζονες επιπλοκές.
Ποιά είναι τα αίτια της παχυσαρκίας;
Τα αίτια της παχυσαρκίας διαχωρίζονται σε ενδογενή και εξωγενή.
Στα ενδογενή περιλαμβάνονται γενετικοί παράγοντες, υποθαλαμικά και ενδοκρινολογικά αίτια (όπως ο υποθυρεοειδισμός και το σύνδρομο Cushing). Στα εξωγενή αίτια περιλαμβάνονται ο τρόπος ζωής (διατροφή, σωματική δραστηριότητα), ψυχολογικοί παράγοντες (στρες, ψυχογενής υπερφαγία) και φαρμακευτικοί παράγοντες (χρήση φαρμάκων όπως κορτικοστεροειδή, αντικαταθλιπτικά, αντισυλληπτικά κ.α). Τέλος, άλλα αίτια περιλαμβάνουν την ηλικία καθώς και την εμμηνόπαυση.
Ποιές είναι οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας;
- υπέρταση
- υπερλιπιδαιμία
- μεταβολικό σύνδρομο
- ΣΔ τύπου ΙΙ
- καρδιαγγειακά συμβάματα
- φλεβική ανεπάρκεια
- χολολιθίαση
- μη αλκοολική λιπώδης διήθηση ήπατος
- γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- υπνική άπνοια
- οστεοαρθρίτιδες
- ακράτεια ούρων
- υπογονιμότητα
- κατάθλιψη
- κακή ποιότητα ζωής
- αυξημένη θνησιμότητα
Ποιά είναι η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας;
Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι δύσκολη και απαιτεί την απόλυτη συνεργασία ασθενούς και θεράποντος ιατρού. Στις περισσότερες περιπτώσεις, απαιτείται η προσεκτική διερεύνηση των αιτιών, αλλαγή τρόπου ζωή του ασθενούς, διατροφολογική παρέμβαση σε συνεργασία με εξειδικευμένους διατροφολόγους, συμπεριφοριστική παρέμβαση καθώς και αύξηση σωματικής δραστηριότητας και ενίσχυση του μυϊκού ιστού. Σε κάποιες σοβαρότερες περιπτώσεις, όπως σε περιπτώσεις νοσογόνου παχυσαρκίας, απαιτείται η χειρουργική αντιμετώπιση (βαριατρική χειρουργική).
